* Początków historii teatru należy szukać w starożytnej Grecji, gdzie w 543 roku p.n.e. odbyły się pierwsze Dionizje Wielkie – święto w starożytnej Grecji na cześć Dionizosa. Z obrzędów i procesji urządzanych wiosną w miastach wykształciła się tragedia. Z kolei Dionizje Małe, święta obchodzone jesienią na wsiach, dały początek komedii.
* Światowe Dni Teatru ustanowiono w czerwcu 1961 roku podczas 9. światowego kongresu Międzynarodowego Instytutu Teatralnego (International Theatre Institute – ITI) w Helsinkach. Dzień obchodów ustalono na 27 marca, w rocznicę otwarcia Teatru Narodów w Paryżu.
* Po raz pierwszy aktora wprowadził w 534 roku p.n.e. Tespis. Później Ajschylos dołączył drugiego aktora, a Sofokles uznał za stosowne wprowadzenie aktora trzeciego. Na scenie starogreckiego teatru nie pojawiało się w jednym czasie więcej niż trzech aktorów. Aktorzy występowali w kolorowych maskach, które odzwierciedlały nastrój granej przez nich postaci.
* Pierwsze przedstawienia odbywały się tam, gdzie mogli się zebrać mieszkańcy całego miasta, by obejrzeć duże widowisko, np. na zboczach wzgórz. Miało to poniekąd związek z ideą sztuki greckiej, głoszącej przyjaźń i zgodę z naturą. Spektakle zaczynały się o wschodzie słońca, a kończyły o jego zachodzie; trwały kilka dni z rzędu. Miejsce, w którym odbywało się przedstawienie, nazywano amfiteatrem.
* Teatry greckie charakteryzowała świetna akustyka, pozwalająca usłyszeć szept aktora widzom w najwyższym rzędzie.
* Budowę pierwszego kamiennego teatru rozpoczęto w V w. p.n.e. w Atenach, a ukończono w IV w. p.n.e. Obliczono go na 17 tys. widzów. Był wzorem dla późniejszych teatrów greckich i miał wszystkie typowe elementy teatru.
* W starożytnym Rzymie wykształcił się nowy typ spektaklu mimicznego oraz pantomima, w której pojawiał się tylko jeden aktor. Z towarzyszeniem śpiewów i tańców przedstawiał wybraną historię z mitologii greckiej.
* W średniowieczu wykształcił się dramat liturgiczny, w którym pierwotnie "aktorami" stawali się uczestnicy nabożeństwa, wcielając się w role, jakie narzucała dana sytuacja, a posługiwali się gestem, ruchem i śpiewem.
* Ok. XII wieku pojawiła się nowa forma teatralna – misterium – prezentująca zazwyczaj tematykę Nowego Testamentu uzupełnioną elementami starotestamentowymi, apokryficznymi czy też związanymi z żywotami świętych, w całości po łacinie.
* Początki polskiego teatru sięgają średniowiecza, w którym rozwijał się teatr religijny. Prawdopodobnie już w XII wieku pojawiły się tu dramaty liturgiczne i oficja. W zbiorze modlitw odnalezionym w Krakowie zapisano scenariusze widowisk pochodzących z przełomu XII i XIII wieku. Najstarszym zachowanym zapisem na potrzeby widowiska obrzędowego w języku polskim jest Skarga umierającego (kopia z około 1470 r.).
* W Polsce w 1765 roku powstał w Warszawie pierwszy stały publiczny teatr, który wkrótce stał się sceną narodową. Przez wiele lat jego dyrektorem był Wojciech Bogusławski. Wystawiano w nim utwory m.in. Franciszka Bohomolca, Juliana Ursyna Niemcewicza oraz Franciszka Zabłockiego.
* Przełomowa dla teatru była Wielka Reforma z XIX wieku. Narodził się teatr realistyczny i naturalistyczny. Po II wojnie światowej rozwinął się awangardowy nurt teatru, którego jednym z głównych celów było zburzenie granicy między widzem a aktorem.
jerg
Komentarze