Wydarzenia

Z okazji jubileuszu 25-lecia Skansenu Rzeki Pilicy ze Zbigniewem Cichawą, pracownikiem merytorycznym placówki, który zna ją "jak własną kieszeń", rozmawia Joanna Dębiec.

Joanna Dębiec: – W Skansenie Rzeki Pilicy pracujesz aż 17 lat. Jak to możliwe?

 Zbigniew Cichawa: – Tak, pracę w skansenie rozpocząłem 1 kwietnia 2008 roku. Swoją drogą świetna data (śmiech). Wtedy funkcjonował on jako samodzielna samorządowa instytucja kultury, a dyrektorem był Andrzej Kobalczyk. Dokładnie pracuję tam 17 lat i 30 dni. Nie żebym tak dobrze pamiętał, ale koleżanka mi to wyliczyła na konferencji. Jestem obecnie najdłużej ciągle aktywnym pracownikiem skansenu, biorąc oczywiście pod uwagę zmienioną 1 stycznia 2016 roku strukturę, gdy skansen wszedł w skład Miejskiego Centrum Kultury.

– Współpraca z Andrzejem Kobalczykiem to ciekawe doświadczenie. Jak to wspominasz?

– Z dyrektorem Andrzejem Kobalczykiem pracowałem przez pierwsze osiem lat i muszę przyznać, że wiele się wtedy nauczyłem. Poprawiłem swój warsztat pisarski, organizację pracy oraz opanowałem wiele nowych umiejętności, np. pisanie artykułów czy tworzenie wystaw. No i dołożyłem swoją cegiełkę w rozbudowę skansenu.

Można składać wnioski na wymianę starych pieców. Miasto przeznaczyło na ten cel 350 tys. zł. Kto założył zaś instalację fotowoltaiczną, może starać się o ulgi podatkowe.

Ogrzewanie domów kopciuchami może mieć nie tylko fatalne skutki dla środowiska, ale bywa też udręką dla mieszkańców. Można teraz zmienić sobie ogrzewanie i skorzystać z miejskiego programu dotacyjnego na ten cel (nadal działa też ogólnopolski program "Czyste Powietrze"). Pieniądze mogą otrzymać osoby, które są właścicielami lub współwłaścicielami domów mieszkalnych. Pochodzą z budżetu miasta. Kwota, jaką możemy uzyskać, zależy od naszych dochodów, wykazanych w ostatnio złożonym zeznaniu podatkowym. Podstawowy poziom dofinansowania będzie przyznawany w przypadku dochodów nieprzekraczających 135 tys. zł rocznie.

Jego oddział w połowie kwietnia 1940 roku nocował w gajówce w Karolinowie. A dwa tygodnie później (30 kwietnia) major Henryk Dobrzański zginął pod Anielinem.

Przy ulicy Głównej w Karolinowie, tuż przed pętla autobusową, stoi tabliczka "Miejsce postoju Oddziału mjr. Hubala 400 m". Droga wzdłuż lasu prowadzi do polany, gdzie jeszcze w latach 80. ub.w. była gajówka. Dzisiaj nie ma już po niej śladu. W zaroślach można dopatrzyć się tylko resztek fundamentów. W nieistniejącym już budynku 14 kwietnia 1940 r. zatrzymał się oddział mjra Dobrzańskiego. W gajówce, której gospodarzem był wtedy Michał Różański, polscy żołnierze (ze swoim dowódcą) spędzili noc. Pamiątką po ich pobycie w Karolinowie jest obelisk wykonany w 2012 r. dzięki  Stowarzyszeniu Ułanów im. Oddziału Wydzielonego Wojska Polskiego mjra Hubala. Rekonstruktorzy co roku odwiedzają to miejsce, żeby uczcić wydarzenia z kwietnia 1940 r. Nie zapomnieli również w tym roku. Przyjechała też młodzież z okolicznych szkół. Była żywa lekcja historii i ognisko.

Minęło 25 lat Skansenu Rzeki Pilicy, perełki i wizytówki Tomaszowa. Była wielka gala, dużo zaproszonych gości, wymienionych przez prowadzących i oklaskanych przez obecnych na sali. Upłynęło 15 minut jubileuszowego spotkania, nim padło nazwisko założyciela placówki – Andrzeja Kobalczyka. A można było zacząć od niego, też przecież zaproszonego, i usprawiedliwić jego nieobecność.To właśnie w głównej mierze dzięki niemu skansen może dziś świętować swoje ćwierćwiecze.

To, co zaczęło się 25 lat temu, miało swój początek w Piotrkowie Trybunalskim, wtedy mieście wojewódzkim, w którym Andrzej mieszkał, pracował i cieszył się szacunkiem włodarzy województwa i regionu z różnych szczebli. Byli wśród nich tomaszowianie. W Urzędzie Wojewódzkim rozważano wówczas utworzenie Zalewu Cieszanowickiego na małej, ale kapryśnej rzeczce Luciąży, dopływie Pilicy. Zbiornik miał zapobiegać częstym wylewom rzeki. W miejscu niecki przyszłego zalewu istniał młyn (wcześniej wodny). Kobalczyk w porozumieniu z Zespołem Nadpilicznych Parków Krajobrazowych i nowo utworzonym Stowarzyszeniem Przyjaciół Pilicy i Nadpilicza zaproponował, aby młyn uratować od zagłady, przenosząc go w inne miejsce. Padło na Tomaszów, a konkretnie nieużytki na prawym brzegu Pilicy, nieopodal rezerwatu Niebieskie Źródła, naprzeciwko dzielnicy Brzustówka (z której Andrzej pochodził).