W myśl zasady: cudze chwalicie, swego nie znacie chcemy oprowadzić Was po miejscach, do których warto się wybrać. Nie trzeba samolotu, auta... Wystarczy rower, bo wszystkie, jakie będziemy przedstawiać, leżą na terenie naszego powiatu.
Zatem Lubocz
- malownicza wieś w "sercu Polski" położona na terenie gminy Rzeczyca. Tak pisze o niej jeden z mieszkańców, Andrzej Jura, w swojej książce z 2015 roku "Lubocz - malownicza wieś w środku Polski".
Co ważne, okoliczne tereny to nie tylko obszary typowo rolnicze, ale też obszar pięknych "nadpilicznych" krajobrazów - idealnych do wycieczek pieszych, rowerowych, wypadów motocyklowych itp. Przy przekraczaniu granicy Luboczy, "dzień dobry wyklekocze" nam para zaprzyjaźnionych bocianów, która mieszka od wielu lat w tym samym gnieździe, zlokalizowanym na wierzchołku słupa energetycznego.
Przez centrum wsi przepływa lewobrzeżny dopływ Pilicy, tj. rzeczka Luboczanka. Dumą Luboczy jest zabytkowy "garbaty" mostek przecinający strugę, który przed okresem pandemii stanowił temat wielu plenerów malarskich i sesji fotograficznych.
Co więcej, mieszkańcy tego terenu pielęgnują przywiązanie do rodzinnych i kulturowych tradycji, religijnych obrządków, poczucie solidarności i chęć niesienia pomocy. Przykładem takiego zjednoczenia sił było zorganizowanie zbiórki pieniędzy, gdy spłonął dom miejscowego strażaka - pana Sławka. Jak mówi jeden z mieszkańców (...) oczywistym było zaoferowanie pomocy, nikt z nas się nawet nie zastanawiał - tylko tej pomocy udzielał (...).
Legendy lubockie
Z historią Luboczy wiąże się legenda opowiadana przez miejscowych seniorów, a sięga ona pamięcią do czasów pańszczyzny. Narzeczeni żyjący w "czystym związku" narazili się ówczesnemu włodarzowi lubockiego folwarku, co przypłacili życiem. Młoda dziewica (pracująca w majątku) bardzo spodobała się panu, który zapragnął ją posiąść. Jej ukochany postanowił bronić honoru i czci przyszłej żony. Rozgniewany bogacz nakazał zamurować ich żywcem w wybudowanym kominie. Para odeszła z tego świata w jękach modlitwy i bólu, a jak mówi opowieść (...) nocą drzewa szumiały smutnie, a echo niosło płacz i modlitwy młodej pary ku rzece Pilicy (...).
Kolejna opowieść sięga okresu epidemii cholery. Mało kto wie, że na obrzeżach wioski mieści się tzw. rów umarłych, czyli wąwóz, w którym spoczywają osoby zmarłe w wyniku zarazy. Wąwóz rozciąga się na linii komunikacyjnej z Luboczy do Grotowic oraz przy rozwidleniu dróg w kierunku Brzega. Każdy umierający mieszkaniec, aby nie narażać rodziny i sąsiadów na zarażenie, udawał się do tego miejsca, aby oczekiwać swego odejścia do świata zmarłych. Miejscowi powiadają, że wśród nich była dziewka wyjątkowej urody. Dziewczyna, przewidując bieg zdarzeń, pogodziła się z losem i jakby nigdy nic ubrała się odświętnie (jakby do kościoła), uczesała i poszła do zbiorowej mogiły oczekiwać na śmierć. Idąc przez wieś, wyglądała jak anioł, który zstąpił z niebios. Widząc to, mieszkańcy zalewali się łzami. Obecnie śladem po tym miejscu jest zagłębienie terenu, na którym kiedyś stał dwuramienny krzyż lotaryński.
Śladami historii...
Okres między 1671 a 1673 rokiem to czas, gdy na miejscowym dworze Karskich mieszkał święty Stanisław od Jezusa i Maryi Papczyński. Interesujący jest fakt, że przebywając na ziemiach Luboczy, podjął decyzję o zawierzeniu swego życia Bogu. Wtedy to przyodział się w biel stroju zakonnego i wyraził słowami życiową prawdę w swoim dziele "Norma vitae".
Po roku 1945, kiedy to sytuacja na świecie zaczęła się uspokajać, na peryferiach wsi zaczęto wydobywać chalcedonit, co dawało miejsca pracy okolicznej ludności. Dziś jedynym śladem po kopalni jest zrujnowana konstrukcja budynku gospodarczego. Obszar, na którym rozciągała się kopalnia, liczył ok. 8 hektarów. Obecnie są to tereny zalesione oraz wykorzystywane rolniczo ze względu na żyzność gleby. Dużo tam łąk, pastwisk, a sam teren jest tak malowniczy, że został objęty programem "Dolina Pilicy - Obszar Natura 2000".
Miedzy 1944 a 1945 rokiem obok (...) lewego brzegu Pilicy od Luboczy do Sulejowa (...) powstała niemiecka linia umocnień. Wznoszono żelbetonowe schrony, pola minowe, rowy przeciwczołgowe, zapory z drutu kolczastego, transzeje, stanowiska dla CKM i armat oraz umocnione węzły oporu (...). Lubockie lasy skrywają (...) małe schrony bojowe typu "Tobruk", schrony typu "Regelbau" czy schrony bierne piechoty i ukrycia dla działka przeciwpancernego (...). To miejsce idealne dla miłośników historii, poszukiwaczy skarbów, malarzy czy poetów poszukujących inspiracji i natchnienia, spacerowiczów oraz rowerzystów kochających wypoczynek na łonie natury.
Biesiady lubockie
Ciekawą inicjatywą jest organizowanie biesiad ludowych, czyli imprez, którym towarzyszą regionalne przyśpiewki wykonywane przez członkinie koła gospodyń wiejskich. Ich kolorowe stroje doskonale wpasowują się w tło lokalnej zieleni, kładek i strumyków.
Lubocz korzysta ze strojów regionu rawsko-opoczyńskiego. Typowe ubranie składa się z bogato zdobionego gorsetu, białej koszuli okraszanej haftami, pasiastego wełniaka i fartucha, chusty z frędzlami i czarnych butów.
Luboczanie nie znoszą nudy, dlatego letnią i jesienną porą organizują inscenizacje dawnych prac i obrządków, np. inscenizacje wykopów ziemniaków czy wiejskiego wesela. Promuje to lokalny folklor, pokazuje piękno tradycyjnych strojów, zapomnianych tradycji, zwyczajów, a z drugiej strony wyraża wpojony szacunek do pracy na roli i dawnej kultury.
Na zakończenie...
Julian Tuwim pisał niegdyś, byśmy wpadli na dzień do Tomaszowa, a ja piszę dziś - wybierz się na wycieczkę do Luboczy. Zabierz dzieci, żonę, swoją zmęczoną głowę, wsiądź na rower, motocykl, a może po prostu idź na spacer i wróć do domu szczęśliwszy i wypoczęty. Fot. Andrzej Jura
Katarzyna Kotela
