Czwartek, 10 lipca 2025, Imieniny: Filipa, Sylwany, Witalisa

madej mO obrzędach sobótkowych i wiciu wianków z Witosławem Madejem z Rodu Dębowego Liścia, pomysłodawcą słowiańskiego grodziska w Rzeczycy, rozmawia Katarzyna Kotela.


Katarzyna Kotela: – Jak dawniej wyglądały obchody sobótek? Gdzie się odbywały?

Witosław Madej: – Ogień i zabawa towarzyszyły wszystkim obrzędom kupalnocki. Choć święto to inaczej obchodzono w Polsce, inaczej na Białorusi, Ukrainie i w słowiańszczyźnie południowej. Polegało to m.in. na: rozpalaniu ognia, puszczaniu płonących kół, paleniu kukły, krzesaniu ognia na suchych piastach od wozu, śpiewie, śmiechu, zabawie, grach i wróżbach przy skakaniu przez ogień, kąpielach w wodzie, a potem poszukiwaniu kwiatu paproci, aby znaleźć szczęście w ramionach wybranki lub wybranka.

– Dlaczego ta tradycja była tak ważna?

– Czemu jest ważna? Bo to nasza kultura, która towarzyszy nam w tle tego, jacy jesteśmy we współczesnym świecie. Znamy doskonale mitologie Rzymu i Grecji jako ważne dla kultury europejskiej, a nie kojarzymy prostych praw i zależności... Pytanie: Ile młodych mężatek kojarzy, że obrzęd oczepin ma swoje podłoże w słowiańskiej tradycji? Dlaczego malujemy jajka w okresie Wielkanocy? Dlaczego opowiadamy dzieciom, że przyniósł je bocian? Poza tym to święto przesilenia letniego, które w różnych kulturach określane jest inaczej, np.: Midsommar w Skandynawii, Correfocs w Hiszpanii, święto słońca u Celtów kultywowane w dzisiejszych czasach w Stonehenge (moja córka była – jest bajecznie!), a w świecie słowiańskim: sobótka, kupalnocka, noc Kupały. Nie wszyscy wiedzą, że sobótka była kiedyś zakazana przez Kościół katolicki jako siedlisko zabobonów i pogaństwa – stąd też opinie o czarownicach latających na miotłach i tańczących nago rozwiązłych kobietach. Dlatego też "konkurencyjne" święto św. Jana Chrzciciela przesunięto w czasie o dwa dni.

– Po co dziewczęta wiły wianki?

– Wicie wianków to od zawsze domena panien. Spotykały się, plotkując o młodzianach i wijąc wianki, aby być piękne i atrakcyjne. Wianki noszone były od momentu kosoplecin, czyli żeńskiego obrzędu przejścia w dorosłość z okresu dziecięcego w dziewczęcy. 

– Co taki wianek symbolizował?

– Wianek to symbol panieństwa (w dawnej słowiańszczyźnie niekoniecznie oznaczało, to dziewictwo). Był zastępowany czepcem w trakcie zamążpójścia. No i oczywiście rzucając w wodę wianek, każda panna liczyła, że wyłowi go ten jedyny, z którym będzie chciała przeżyć chwilę uniesienia, a potem spędzić całe życie.

– Czy te tradycje zanikają?

– Na szczęście nie! W małych i dużych społecznościach ta tradycja jest coraz częściej kontynuowana. Może nie ma w tym tak szerokiego kontekstu kulturowego, ale przez zabawę można skutecznie edukować i podtrzymywać tradycję naszych korzeni.

– Dziękuję za rozmowę!

KotEla

Fot. FB W. Madeja

Pin It

Komentarze





Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Materiały Urzędu Miasta

informacje starostwa powiatowego

TIT - Tomaszowski Informator Tygodniowy
Agencja Wydawnicza PAJ-Press

ul. Długa 82
97-200 Tomaszów Mazowiecki,
tel. 44 724 24 00 wew. 28 (biuro ogłoszeń)
tel. kom. 609-827-357, 724-496-306

WYRÓŻNIONE

Wysokie napięcie pod ziemię

W Tomaszowie dobiega końca jedna z ...

Tymczasowo zamknięte

Gmina Inowłódz Od wtorku, 8 lipca ...

Tomaszowianie z medalami

W ubiegły weekend w Centralnym Ośro...

Szydełkowały i filcowały

Kilkadziesiąt kobiet w różnym wieku...

Spotkanie diabetyków

Zarząd Oddziału Miejsko-Powiatowego...

Skansen na słodko

Kolejna edycja "Słodkiej niedzieli...

Rodzinny festyn w Będkowie

Tłumy będkowian i mieszkańców sąsie...

Przejechał peleton

Od 2 do 5 lipca około 150 kolarzy (...

Ponad 37 milionów zł na remont S8

Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i...

Osiem orkiestr OSP zagrało w Spale

Orkiestry strażackie Związku Ochotn...

NAJNOWSZE

Wysokie napięcie pod ziemię

W Tomaszowie dobiega końca jedna z ...

Jak poszło tomaszowskim uczniom na egzaminie?

W maju egzamin ósmoklasisty w miejs...

Tomaszowianie z medalami

W ubiegły weekend w Centralnym Ośro...

Michał Bąbol pierwszym liderem

Na kortach miejskich przy ulicy Now...

Młodzi czerniewiczanie mocni przy stołach

W łódzkim klubie bilardowym Frame r...

Inowłodzkie powroty i pomoc

Na zamku w Inowłodzu można oglądać ...

Rodzinny festyn w Będkowie

Tłumy będkowian i mieszkańców sąsie...

I znowu do Spały na jarmark

Czas płynie szybko i już w niedziel...

Szydełkowały i filcowały

Kilkadziesiąt kobiet w różnym wieku...

Na Niebrowie powstał nowoczesny żłobek

Mieści się przy ul. Kombatantów na ...

 

Stan jakości powietrza według Airly
TOMASZÓW MAZOWIECKI
Instagram