Wtorek, 1 lipca 2025, Imieniny: Bogusza, Haliny, Mariana

madej mO obrzędach sobótkowych i wiciu wianków z Witosławem Madejem z Rodu Dębowego Liścia, pomysłodawcą słowiańskiego grodziska w Rzeczycy, rozmawia Katarzyna Kotela.


Katarzyna Kotela: – Jak dawniej wyglądały obchody sobótek? Gdzie się odbywały?

Witosław Madej: – Ogień i zabawa towarzyszyły wszystkim obrzędom kupalnocki. Choć święto to inaczej obchodzono w Polsce, inaczej na Białorusi, Ukrainie i w słowiańszczyźnie południowej. Polegało to m.in. na: rozpalaniu ognia, puszczaniu płonących kół, paleniu kukły, krzesaniu ognia na suchych piastach od wozu, śpiewie, śmiechu, zabawie, grach i wróżbach przy skakaniu przez ogień, kąpielach w wodzie, a potem poszukiwaniu kwiatu paproci, aby znaleźć szczęście w ramionach wybranki lub wybranka.

– Dlaczego ta tradycja była tak ważna?

– Czemu jest ważna? Bo to nasza kultura, która towarzyszy nam w tle tego, jacy jesteśmy we współczesnym świecie. Znamy doskonale mitologie Rzymu i Grecji jako ważne dla kultury europejskiej, a nie kojarzymy prostych praw i zależności... Pytanie: Ile młodych mężatek kojarzy, że obrzęd oczepin ma swoje podłoże w słowiańskiej tradycji? Dlaczego malujemy jajka w okresie Wielkanocy? Dlaczego opowiadamy dzieciom, że przyniósł je bocian? Poza tym to święto przesilenia letniego, które w różnych kulturach określane jest inaczej, np.: Midsommar w Skandynawii, Correfocs w Hiszpanii, święto słońca u Celtów kultywowane w dzisiejszych czasach w Stonehenge (moja córka była – jest bajecznie!), a w świecie słowiańskim: sobótka, kupalnocka, noc Kupały. Nie wszyscy wiedzą, że sobótka była kiedyś zakazana przez Kościół katolicki jako siedlisko zabobonów i pogaństwa – stąd też opinie o czarownicach latających na miotłach i tańczących nago rozwiązłych kobietach. Dlatego też "konkurencyjne" święto św. Jana Chrzciciela przesunięto w czasie o dwa dni.

– Po co dziewczęta wiły wianki?

– Wicie wianków to od zawsze domena panien. Spotykały się, plotkując o młodzianach i wijąc wianki, aby być piękne i atrakcyjne. Wianki noszone były od momentu kosoplecin, czyli żeńskiego obrzędu przejścia w dorosłość z okresu dziecięcego w dziewczęcy. 

– Co taki wianek symbolizował?

– Wianek to symbol panieństwa (w dawnej słowiańszczyźnie niekoniecznie oznaczało, to dziewictwo). Był zastępowany czepcem w trakcie zamążpójścia. No i oczywiście rzucając w wodę wianek, każda panna liczyła, że wyłowi go ten jedyny, z którym będzie chciała przeżyć chwilę uniesienia, a potem spędzić całe życie.

– Czy te tradycje zanikają?

– Na szczęście nie! W małych i dużych społecznościach ta tradycja jest coraz częściej kontynuowana. Może nie ma w tym tak szerokiego kontekstu kulturowego, ale przez zabawę można skutecznie edukować i podtrzymywać tradycję naszych korzeni.

– Dziękuję za rozmowę!

KotEla

Fot. FB W. Madeja

Pin It

Komentarze





Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Materiały Urzędu Miasta

informacje starostwa powiatowego

TIT - Tomaszowski Informator Tygodniowy
Agencja Wydawnicza PAJ-Press

ul. Długa 82
97-200 Tomaszów Mazowiecki,
tel. 44 724 24 00 wew. 28 (biuro ogłoszeń)
tel. kom. 609-827-357, 724-496-306

WYRÓŻNIONE

Zmiany w Spółdzielni Mieszkaniowej Nasza Chata

Upływająca 3-letnia kadencja Rady N...

Złota Trzcina

Teatr Trzcina działający przy Miejs...

Złap oddech w NGO

– to hasło spotkania o dobrostanie...

Zbudują nową drużynę

Siatkarze pierwszoligowej Lechii pr...

Zawdzięcza życie załodze łodzi

Kierujący skuterem uderzył w taflę ...

Wydatki przekroczą 300 mln zł

We wtorek, 24 czerwca, odbyła się 2...

Wspólne kontrole nad wodą

Komenda Powiatowa Policji w Tomaszo...

Więcej patroli na lato

Insp. Tomasz Jędrzejczyk – komendan...

Wakacje z wojskiem

Wojsko Polskie zaprasza ochotników ...

W upały będą kosić mniej

Kosić często czy zostawiać trawę, b...

NAJNOWSZE

Wspólne kontrole nad wodą

Komenda Powiatowa Policji w Tomaszo...

Bocianie czworaczki

Gapinin nad Pilicą w gm. Poświętne ...

Zbudują nową drużynę

Siatkarze pierwszoligowej Lechii pr...

Neroj i Tuz z Lechii mistrzami Łódzkiego

W Skierniewicach zostały rozegrane ...

Łuczka z pucharem

Tomaszowskie Stowarzyszenie Tenisa ...

Mistrzowie województwa

22 czerwca odbyły się Otwarte Mistr...

Letnie medale panczenistów

Wrotkarstwo szybkie po tomaszowsku ...

Uroczyste obchody stulecia tomaszowskiego ratusza

...a właściwie wmurowania kamienia ...

Więcej patroli na lato

Insp. Tomasz Jędrzejczyk – komendan...

Lechici strzelali ostro

W poprzedni weekend rozegrane zosta...

 

Stan jakości powietrza według Airly
TOMASZÓW MAZOWIECKI
Instagram