Zapowiedź wystawy
13 września 2024 r. minie 130 lat od urodzin Juliana Tuwima (1894). W roku ubiegłym, 27 grudnia, minęło 71 lat od jego śmierci (1953). Jego życie obfitowało w wiele zdarzeń, zwrotów i było wypełnione twórczą pracą.
O ile byłaby uboższa Polska literatura, gdyby go nie było. Jan Miodek, językoznawca, stawia Tuwima na pierwszym miejscu w panteonie polskich dwudziestowiecznych poetów, przed Brzechwą, Leśmianem oraz (uwaga!) Jeremim Przyborą i Joanną Kulmową. Jego nazwisko jest obecne we wszystkich wydanych po wojnie encyklopediach, słownikach biograficznych i literackich, a w końcu XX wieku trafił również do Internetu. Ale w tych wielu źródłach nie ma prawie wcale o jego związkach z Tomaszowem.
Tę lukę postanowili wypełnić dwaj tomaszowscy regionaliści Marian Fronczkowski i Zygmunt Dziedziński. Pierwszy szukał śladów Tuwima w archiwach, drugi z aparatem fotograficznym poszedł śladami poety po jego polskich ścieżkach: Łódź, Inowłódz, Tomaszów, Warszawa, Zakopane. W Inowłodzu Dziedziński odbił do Zakościela, a w Tomaszowie do Józefowa. Powstała z tego wystawa fotografii, której wernisaż będzie miał miejsce dzisiaj w dniu ukazania się tego numeru TIT tzn. 29 lutego w Miejskiej Bibliotece Publicznej przy ul. Mościckiego 6 (dawny Włókniarz) o godz. 17.00. Marian Fronczkowski przedstawi to, co wyszperał w archiwalnych księgach meldunkowych i księgach z zapisem własności nieruchomości. Powie o związkach Juliana z tomaszowiankami, z których jedna - Stefania Marchwiówna - została 3 kwietnia 1919 r. jego żoną. Oglądanie fotografii i słuchanie opowieści urozmaicą recytacje tuwimowskich strof w wykonaniu doskonałych tomaszowskich recytatorek Elżbiety Jakóbczyk i Barbary Skawińskiej. W podkładzie muzycznym znajdzie się adaptowany na piosenkę poemat "Przy okrągłym stole", czyli popularny "Tomaszów" Ewy Demarczyk. Zapraszamy w imieniu organizatorów.
PS Wystawowe wędrowanie śladami Juliana Tuwima nie obejmuje, niestety ze względów oczywistych, okresu 1939-1946, kiedy Tuwimowie przebywali na emigracji we Francji, Portugalii, Brazylii i najdłużej w USA. I jeszcze jedno. Dziwne to, ale Tomaszów przypomniał sobie o Tuwimie dopiero na przełomie XX i XXI wieku. Imię Tuwima otrzymała mała, peryferyjna uliczka nieopodal dworca PKP. Jednak pierwsze były rodzinne ogródki działkowe przy ul. Wierzbowej, powstałe za sprawą ZWS Wistom, przyjmując wtedy nazwę "ROD J. Tuwima". Miano Tuwima dostało też rondo przy końcu ul. Ujezdzkiej i park w kwadracie ulic Piekarskiej, Krzyżowej, Wschodniej i Grunwaldzkiej, który nosi imię Tuwimów. Na budynku vis-a-vis Galerii Sztuki Arkady wisi płaskorzeźba poświęcona Tuwimom. Została ona ufundowana w 2019 roku w 100-lecie ich zaślubin. Tak naprawdę to właśnie Galeria Arkady rozpoczęła przypominanie postaci Juliana Tuwima w Tomaszowie, przyjmując pod "swój dach" część łódzkich "Tuwinaliów" w 1990 r.
JaPa
Na zdjęciu: Pamiątkowa płaskorzeźba z Tuwimami przy ul. Rzeźniczej
