Spotkanie z historykami prof. Witoldem Jarno i drem Arturem Kuprianisem, promującymi 5 kwietnia niedawno wydaną publikację popularnonaukową "4. Pułk Artylerii Ciężkiej w latach 1921-1939", przyciągnęło do tomaszowskiego muzeum dużą grupę osób zainteresowanych tematem.

Przyszli historycy z archiwum i muzealnicy, regionaliści, wojskowi z 25. Brygady Kawalerii Powietrznej i, co ważne, potomkowie żołnierzy służących w II Dywizjonie 4. PAC, który stacjonował w naszym mieście. Spotkanie prowadził młody historyk z Tomaszowa dr Marek Stefański, który przygotował kilka istotnych pytań mogących zainteresować słuchaczy.

Wszystkie pytania doczekały się rzeczowej odpowiedzi. Oczywiście najbardziej interesowały zebranych wątki związane z Tomaszowem i tomaszowianami służącymi w pułku lub współpracującymi z artylerzystami.

Goście odpowiadali również na pytania zadawane przez publiczność. Uczestnicząc w spotkaniu, zapytałem o sprawy religijne. W II Dywizjonie 4. PAC służyli bowiem wyznawcy różnych religii. Poborowi z kresów II RP byli często wyznawcami obrządku prawosławnego i to dwóch nurtów, byli w pułku ewangelicy i wyznawcy judaizmu. Autorzy publikacji wyznali, że te mniejszości religijne stanowiły ok. 30 proc. stanu osobowego tomaszowskiej jednostki, 70 proc. było katolikami rzymskimi. O dziwo, żadna z religii nie miała w tomaszowskiej części pułku kapelanów. Jak usłyszeli obecni na spotkaniu, II RP była oszczędna i nie przesadzała z etatami dla kapelanów.

Korzystając z okazji, mogłem porozmawiać z prof. Jarno i drem Stefańskim na temat ich ewentualnego włączenia się w planowane przez TPTM przygotowanie na 200-lecie miasta Tomaszowa nowej monografii (pisaliśmy o tych zamierzeniach w tegorocznym,13 numerze TIT). Obaj historycy wyrazili akceptację dla pomysłu i chęć włączenia się w sprawę, czyli można powiedzieć, że ziarno zostało zasiane.

Po spotkaniu jego uczestnicy mogli nabyć publikację po promocyjnej cenie, a od autorów uzyskać dedykacje. Nikt z uczestników nie żałował trzech godzin spędzonych na tej swoistej lekcji historii.

J. Pampuch